Czy można bronić stanowiska, że powszechny obowiązek zasłaniania ust i nosa nie ma podstawy prawnej?
Można bronić stanowiska, że obowiązek zasłaniania ust i nosa w warunkach, w których nie został ogłoszony stan nadzwyczajny nie ma podstawy prawnej. Rozporządzenie Rady Ministrów z którego wynika ten obowiązek wykracza daleko poza delegację ustawową.
Nadinterpretacja przepisów ustawy?
Obowiązek zakrywania twarzy w miejscach publicznych wynika z rozporządzenia Rady Ministrów wydanego w dniu 10 kwietnia 2020 r. Jest od niego wiele wyjątków, które dotyczą chociażby stanu zdrowia niepozwalającego na noszenie maseczki. Podstawą wydania tego zakazu były przepisy ustawy o zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych. Ten akt prawny upoważnia do wprowadzenia obowiązku stosowania środków profilaktycznych, ale tylko przez osoby chore lub podejrzane o zachorowanie. W takim brzmieniu obowiązek zakrywania twarzy opisany w rozporządzeniu Rady Ministrów zakłada, że każdy obywatel Rzeczpospolitej Polskiej jest podejrzany o zakażenie wirusem COVID-19. Jest to założenie nieuprawnione, a jego konsekwencją jest poważne ograniczenie swobód obywatelskich. Można uznać, że taka regulacja wykracza poza delegację ustawową, która nie daje podstaw do tego, aby obowiązek noszenia maseczki obarczał wszystkich.
Ograniczenie praw i wolności tylko w stanie nadzwyczajnym
Możliwość wprowadzenia obowiązku zasłaniania twarzy przez wszystkich obywateli jako środka profilaktycznego przewiduje ustawa o stanie klęski żywiołowej. Zatem dopiero w przypadku wprowadzenia stanu klęski żywiołowej omawiane ograniczenie swobód obywatelskich byłoby legalne. Aby obowiązek ten mógł zostać wprowadzony w życie, potrzebne jest jednak formalne ogłoszenie stanu klęski żywiołowej przez obecnie panujące władze. Dopóki to się jednak nie stanie, zasłaniania ust i nosa można wymagać tylko od osób chorych lub podejrzanych o zachorowanie. W pozostałych przypadkach nieprzestrzeganie tego nakazu nie powinno wiązać się z żadnymi sankcjami, o których mowa w ustawie o zwalczaniu zakażeń o chorób zakaźnych.
Można bronić stanowiska, że w obecnym brzemieniu rozporządzenie Rady Ministrów w zakresie dotyczącym obowiązku zakrywania twarzy nie ma podstawy prawnej. Wprowadzenie takiego obowiązku i egzekwowanie go od wszystkich obywateli byłoby możliwe w przypadku ogłoszenia stanu klęski żywiołowej.