Jak przebiega ekstradycja?
Ekstradycja jest zespołem działań, mających na celu kontrolowane wydalenie danej osoby z terenu jednego kraju i przekazanie go władzom drugiego. Przepisy ją regulujące bazują na założeniu, że odbywa się to między krajami, które mają umowę o obustronnej współpracy.
Kto może wystąpić z wnioskiem ekstradycyjnym?
Podmiotem, który występuje z wnioskiem o ekstradycję może być jedynie państwo, które chce uczynić użytek ze swojej jurysdykcji karnej, oraz państwo, które już prawomocnie osądziło sprawcę - w wypadku wniosku o wydanie w celu wykonania kary. Takich uprawnień nie mają żadne organy państwowe, instytucje ani organizacje. Osobą, która domyślnie podlega ekstradycji, jest obywatel państwa, które o nią wnioskuje.
Konstytucja RP przewiduje ogólny zakaz wydawania własnych obywatel, od którego dopuszcza się odstępstwa. Możliwość taka musi wynikać z ratyfikowanej przez RP umowy międzynarodowej lub ustawy wykonującej akt prawa stanowionego przez organizację międzynarodową. Wydanie obywatela polskiego jest dopuszczalne m.in. wówczas, kiedy z żądaniem zwracają się władze państwa będącego (wraz z Polską) stroną umowy o ENA. Dodatkowo, ograniczenia co do zastosowania ekstradycji nie obowiązują, kiedy wnioskuje o nią sądowy organ międzynarodowy powołany na podstawie ratyfikowanej przez państwo umowy międzynarodowej (np. Międzynarodowy Trybunał Karny) w związku z zbrodnią ludobójstwa, zbrodnią przeciwko ludzkości, zbrodnią wojenną lub zbrodnią agresji, które są objęte jurysdykcją tego organu.
Przesłanki niezbędne do przeprowadzenia ekstradycji
Do najważniejszych przesłanek umożliwiających przeprowadzenie ekstradycji należą:
- reguła podwójnej karalności – czyn, który jest podstawą do ekstradycji, musi być uznawany prawnie za przestępstwo zarówno w kraju jego aktualnego pobytu, jak i w jego kraju ojczystym;
- reguła specjalności – gwarantuje skazanemu, że celem ekstradycji jest proces w sprawie ściśle określonych przestępstw;
- ograniczenie w zakresie przeprowadzenia ekstradycji – osoba, która ubiegała się i otrzymała azyl w państwie, w którym aktualnie przebywa, może liczyć na zaniechanie procesu ekstradycji.
W jaki sposób przebiega proces ekstradycji?
Odmiennie aniżeli wykonanie europejskiego nakazu aresztowania, w przedmiocie którego orzeka sąd, "klasyczne" postępowanie ekstradycyjne składa się z kilku etapów.
Etap pierwszy postępowania ekstradycyjnego to postępowanie toczące się przed prokuratorem. W sytuacji, kiedy obce państwo występuje z oficjalnym wnioskiem o rozpoczęcie procedury ekstradycyjnej, prokurator jest zobowiązany przeprowadzić stosowne przesłuchanie, zabezpieczyć dowody. W oparciu o wyniki przeprowadzonych czynności prokurator przygotowuje pozytywny lub negatywny wniosek o wydanie przez sąd postanowienia co do dopuszczalności ekstradycji. Drugi etap, to postępowanie toczące się przed sądem. Na tym etapie ścigany ma zagwarantowane prawo do udziału w posiedzeniu i prawo do wyrażenia swojego stanowiska. Na tym etapie dobry adwokat Wrocław pomoże przedstawić przyczyny braku zgody na przekazanie na terytorium macierzystego kraju. Następnie Sąd, po wydaniu prawomocnego postanowienia w tym przedmiocie, przekazuje je Ministrowi Sprawiedliwości, do którego należy podjęcie ostatecznej decyzji o ekstradycji. Jednak stwierdzenie przez sąd niedopuszczalności ekstradycji jest wiążące i w takim wypadku wydanie nie może nastąpić. Organy władz państwa obcego otrzymują informację o decyzji końcowej. Wsparcia osobom objętym ekstradycją może udzielić adwokat Moszczyńska. Adwokat we Wrocławiu pomoże dopilnować, aby postepowanie ekstradycyjne przebiegało z poszanowaniem przepisów i praw osoby której dotyczy wniosek o ekstradycję.