Nadzwyczajne złagodzenie kary

Nawet spełnienie wszystkich warunków określonych w art. 60 § 4 KK, nie obliguje sądu do zastosowania nadzwyczajnego złagodzenia kary, czy jej warunkowego zawieszenia na okres próby, a tylko stwarza możliwość wydania orzeczenia z zastosowaniem tej instytucji.

Jeżeli Sąd dojdzie do wniosku, że po stronie oskarżonego istnieje szereg okoliczności obciążających, do których należą : uprzednia karalność, dopuszczenie się przypisanych przestępstw w niedługim czasie po uprawomocnieniu się ostatniego wyroku skazującego, jak też korzystanie już w przeszłości przez oskarżonego z warunkowego zawieszenia wykonania orzeczonej kary pozbawienia wolności, które go niczego nie nauczyło, a wręcz dało okazję do dopuszczania się dalszych naruszeń prawa, utwierdzając w przekonaniu o bezkarności, raczej nie będzie skłonny do zastosowania nadzwyczajnego złagodzenia kary.

W sytuacji kiedy oskarżony miał już szansę poprawy, a dotychczas stosowane wobec niego środki probacyjne nie przyniosły żadnych rezultatów, Sąd uzna to za przyczyny, dla których rezygnacja z zastosowania dobrodziejstwa art. 60 § 4 KK jest uzasadniona.

 Instytucja nadzwyczajnego złagodzenia kary ma – co do zasady – charakter fakultatywny i jej stosowanie pozostawione zostało uznaniu sądu. Zastosowanie nadzwyczajnego złagodzenia kary ma charakter obligatoryjny w wyjątkowych przypadkach. Aktualnie w przepisach części ogólnej kodeks karny przewiduje jedną obligatoryjną podstawę do stosowania nadzwyczajnego złagodzenia kary, związaną z osobą i postawą tzw. małego świadka koronnego (art. 60 § 3 KK). 

Celem tego przepisu jest zachęcenie przestępców współdziałających z innymi przy popełnieniu przestępstwa do przełamania solidarności przestępczej i pójścia na współpracę z organami ścigania w zamian za gwarantowany nadzwyczajnie złagodzony wymiar kary z możliwością warunkowego zawieszenia wykonania orzeczonej kary nawet w wysokości do 5 lat pozbawienia wolności. Przepis ten ma zastosowanie zarówno do członków zorganizowanych grup lub związków przestępczych, jak i do innych przypadków popełnienia przestępstwa we współdziałaniu z innymi osobami.

Istota nadzwyczajnego złagodzenia kary polega na wymierzeniu sprawcy kary w wymiarze niższym, albo kary rodzajowo łagodniejszej, niż to przewidział ustawodawca dla danego typu przestępstwa, który został przypisany sprawcy albo nawet na rezygnacji z wymierzenia kary i ograniczenia represji karnej do samoistnego orzeczenia środka karnego.