Stosowanie podsłuchu lub inwigilacji to informacja niejawna

Nie mamy możliwości dowiedzieć się, czy stosowano wobec nas podsłuch lub inwigilację, ponieważ informacje odnoszące się do realizacji czynności operacyjno-rozpoznawczych, lub zaprzeczające stosowaniu takich czynności wobec konkretnej osoby, są informacjami niejawnymi.

Jakkolwiek  w trybie ustawy z 06.09.2001 r. o dostępie do informacji publicznej (dalej: ustawa) można zwrócić się do określonych instytucji czy organów o udostępnienie informacji publicznej, to w rzeczywistości nie zawsze to co wydaje się być taką informacją,  jest tak rozumiane  przez władze publiczne. To nie zawsze taki wniosek będzie uwzględniony, jednak organ powinien przedstawić wystarczające argumenty i dowody uzasadniające odmowę udostępnienia wnioskowanych informacji. Samo powołanie się przez organ na ochronę informacji niejawnych bez wykazania, że żądane informacje rzeczywiście mają taki charakter, nie jest wystarczające. Decyzję taką osoba zainteresowana może poddać kontroli sądu.

Orzecznictwo przyjmuje, że informacją publiczną jest każda wiadomość wytworzona przez szeroko rozumiane władze publiczne oraz osoby pełniące funkcje, a także inne podmioty, które tę władzę realizują lub gospodarują mieniem komunalnym lub majątkiem Skarbu Państwa w zakresie tych kompetencji.

Trzeba jednak zwrócić uwagę, że czynności kontroli operacyjnej stanowią system niejawnych działań ustawowo uprawnionych do tego organów, prowadzących je zazwyczaj poza procesem karnym, lecz najczęściej służących aktualnym lub przyszłym celom tego procesu i wykonywanych dla zapobiegania i zwalczania przestępczości. Udzielenie wnioskowanej informacji wiązałoby się z koniecznością wskazania danych zawartych w niejawnych rejestrach prowadzonych przez Prokuratora Generalnego. Zgodnie z art. 4 ust. 1 ustawy z 05.08.2010 r. o ochronie informacji niejawnych, informacje niejawne mogą być udostępnione wyłącznie osobie dającej rękojmię zachowania tajemnicy i tylko w zakresie niezbędnym do wykonywania przez nią pracy lub pełnienia służby na zajmowanym stanowisku, albo wykonywania czynności zleconych w odpowiednich organach państwowych. Sędzia w stanie spoczynku nie spełnia warunków uprawniających do uzyskania informacji na podstawie niejawnych dokumentów.

Rejestry postanowień, pisemnych zgód, zarządzeń i wniosków dotyczących kontroli operacyjnej prowadzi Prokurator Generalny a urządzenia służące rejestracji czynności kontroli operacyjnej mają nadaną klauzulę niejawności „poufne”. Charakter czynności operacyjno-rozpoznawczych, które są podstawową formą działalności służb specjalnych polega na tym, że stanowią one system niejawnych działań organów, prowadzonych zazwyczaj poza właściwym postępowaniem karnym. Ich niejawny charakter wynika z przepisów o służbach mundurowych, które nie nakładają na te organy ani Prokuratora Generalnego obowiązku informowania o stosowaniu wobec określonej osoby czynności operacyjno-rozpoznawczych, w tym kontroli operacyjnej. Również wszelkie urządzenia służące rejestracji dokumentów niejawnych, w tym systemy teleinformatyczne, są objęte ochroną wynikającą z ustawy o ochronie informacji publicznej.

W związku z tym, zapytanie o ewentualne posiadanie przez wnioskującego podsłuchu, objęcie inwigilacją lub czynnościami operacyjnymi zostanie zakwalifikowane jako żądanie o udzielenie informacji poufnych w rozumieniu art. 5 ust. 3 pkt. 5 ww. ustawy, których udzielenie oznaczałoby przekazanie danych zawartych w niejawnych rejestrach osobie nieuprawnionej w rozumieniu art. 4 ww. ustawy. Należy podkreślić, że zgodnie z obowiązującymi przepisami wszelkie wnioski o zastosowanie czynności kontroli operacyjnej mają nadaną klauzulę niejawności i brak jest regulacji prawnych, które uprawniałyby organ do informowania osoby, wobec której prowadzone były czynności operacyjno-rozpoznawcze, o ich zastosowaniu nawet już po fakcie.