Europejski Nakaz Aresztowania ENA a Brexit
W związku z nieuchronnym, jak się wydaje, Brexitem wielu klientów Kancelarii Adwokackiej w stosunku do których wydano ENA zadaje pytanie : i co teraz? Czy zostaną wydani do Polski?
Otóż dobry adwokat powinien szczerze odpowiedzieć : na tę chwilę (połowa października 2019) nie wiadomo. Wydaje się, że możliwe są co najmniej trzy rozwiązania gdy chodzi o współpracę Polski i Wielkiej Brytanii po Brexicie
ENA szybszy niże ekstradycja
Wobec zbliżającej się daty (prawdopodobnego) twardego brexitu wyznaczonej na 31 października 2019 roku, poniżej dokonujemy szkicowej analizy trzech możliwych scenariuszy, które są najbardziej prawdopodobne w zakresie współpracy Polski i Wielkiej Brytanii po wyjściu Brytyjczyków z Unii Europejskiej.
Scenariusz pierwszy - twardy brexit
Jeżeli Wielka Brytania nie podejmie kroków prawnych zmierzających do uregulowania stosowania ekstradycji, to od daty wystąpienia z UE przekazywanie osób pomiędzy UK a UE będzie odbywało się odbywało na podstawie Europejskiej Konwencji o ekstradycji z 13.12.1957, co w porównaniu do ENA jest znacznie mniej efektywne. Procedura ekstradycyjna jest bardziej kosztowna i długotrwała niż ta w oparciu o Europejski Nakaz Aresztowania.
Scenariusz drugi – umowa
Możliwe jest także indywidualne wynegocjowanie i zawarcie dwustronnej umowy o ekstradycję, która uregulowałaby procedurę ekstradycji na zasadach takich jak ENA. Sprawa jest jednak dużo bardziej skomplikowana, ponieważ UK nie posiada członkostwa w strefie Schengen, dlatego państwa członkowskie UE musiałyby dokonań zmian w swoim prawodawstwie.
Scenariusz trzeci - umowy dwustronne
Innym rozwiązaniem mogłoby być rozszerzenie zakresu stosowania ENA na Wielką Brytanię w ten sposób, że państwa członkowskie UE zawierałyby umowy dwustronne z UK o stosowaniu ENA. To rozwiązanie rodziłoby jednak problem spójności systemu ENA i znacznie obniżyłoby jego skuteczność.
Wydaje się, że Państwa członkowskie UE powinny przyjąć wspólne stanowisko i wszystkie zawrzeć spójne ze sobą umowy z UK, kompleksowo regulujące zakres współpracy jeżeli chodzi o sprawy karne. Wówczas możliwa byłaby kontynuacja stosowania ENA w formule zbliżonej do dotychczasowej, z zachowaniem jej szybkości, efektywności i niskich kosztów.
Trzeba także zwrócić uwagę, że Brexit będzie skutkował odstąpieniem od stosowania innych regulacji unijnych, takich jak te dotyczące obywatelstwa UE, ochrony danych osobowych, Karty Praw Podstawowych UE, co będzie miało wpływ – chociaż pośredni - na wydawanie i wykonywanie ENA.
ENA po brexicie
Dobry adwokat Wrocław zwraca uwagę, że brexit, czyli wystąpienie Wielkiej Brytanii z UE, może nie tylko utrudnić, ale wręcz całkowicie uniemożliwić stosowanie ENA w dotychczasowej formie prawnej. Wciąż nie podjęto w tym zakresie żadnych oficjalnych ustaleń.